V. „Poradnik Językowy” kierowany przez prof. dra Stanisława Dubisza (2008–2015)

V. „Poradnik Językowy” kierowany przez prof. dra Stanisława Dubisza (2008–2015)

1. Redaktor i Komitet Redakcyjny. Właściciel pisma oraz wydawcy

Zmiana redaktora naczelnego w roku 2008 była spowodowana zmieniającymi się w tym czasie radykalnie zasadami finansowania czasopism. Do tej pory o pieniądze starał się wydawca. W 2007 roku o dofinansowanie wydania czasopisma mogła występować redakcja czasopisma lub stowarzyszenie naukowe, z którym czasopismo było związane. Zasadniczo nie mogły tego robić uczelnie. Aby uzyskać pieniądze, czasopismo musiało ukazywać się regularnie, teksty powinny zawierać co najmniej streszczenie w języku angielskim, musiała też być wdrożona procedura kwalifikacji tekstów do druku (teksty trzeba było poddać ocenie merytorycznej i formalnej recenzentów zewnętrznych).

W związku z powyższym prezydium Zarządu Głównego Towarzystwa Kultury Języka postanowiło dokonać zmiany na stanowisku redaktora naczelnego i w składzie Kolegium Redakcyjnego oraz Rady Redakcyjnej. Oto składy poszczególnych gremiów powołanych przez prezesa TKJ:

  • Kolegium Redakcyjne: prof. dr hab. Stanisław Dubisz (redaktor naczelny), dr hab. Jolanta Chojak, dr hab. Wanda Decyk-Zięba (sekretarz redakcji), prof. dr hab. Elżbieta Sękowska;
  • Rada Redakcyjna: prof. dr hab. Halina Satkiewicz (przewodnicząca), prof. dr hab. Jan Basara (Warszawa), dr hab. Jolanta Chojak (Warszawa), dr hab. Wanda Decyk-Zięba (Warszawa), prof. dr hab. Stanisław Dubisz (Warszawa), prof. dr hab. Barbara Falińska (Warszawa), dr Magdalena Foland-Kugler (Warszawa), prof. dr hab. Włodzimierz Gruszczyński (Warszawa), prof. dr hab. Andrzej Markowski (Warszawa), prof. dr hab. Józef Porayski-Pomsta (Warszawa), prof. dr hab. Elżbieta Sękowska (Warszawa), prof. dr hab. Teresa Skubalanka (Lublin).

Wydawcą pozostawały Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. W 2012 r. na podstawie postępowania konkursowego prezydium Zarządu Głównego Towarzystwo Kultury Języka dokonało wyboru nowego wydawcy „Poradnika Językowego”, Został nim Dom Wydawniczy „Elipsa”. W 2013 r. w wyniku starań Zarządu Głównego TKJ rektor Uniwersytetu Warszawskiego wyraził zgodę na cesję „Poradnika Językowego” na rzecz Towarzystwa Kultury Języka, w wyniku czego „Poradnik Językowy” został wpisany przez Sąd Rejestrowy m.st. Warszawy jako własność Towarzystwa Kultury Języka.

Walne Zgromadzenie Towarzystwa Kultury Języka na swoim posiedzeniu w dniu 24 stycznia 2014 r. podjęło uchwałę o wpisaniu do statutu Towarzystwa zasad powoływania redaktora naczelnego „Poradnika Językowego”, kolegium redakcyjnego oraz rady redakcyjnej. Na podstawie tej uchwały redaktor naczelny ma rozległe kompetencje i znaczną samodzielność w podejmowaniu decyzji w sprawie „Poradnika Językowego”.

Walne Zgromadzenie TKJ wybrało na funkcję redaktora naczelnego „Poradnika Językowego” prof. dra hab. Stanisława Dubisza, na jego zaś wniosek prezydium Zarządu Głównego powołało Kolegium Redakcyjne w składzie: dr hab. Jolanta Chojak, dr hab. Wanda Decyk-Zięba (zastępca redaktora naczelnego), dr Ewelina Kwapień, dr hab. Radosław Pawelec, prof. dr hab. Elżbieta Sękowska. Sekretarzem redakcji została mgr Marta Piasecka.

Na wniosek redaktora naczelnego prezydium Zarządu Głównego Towarzystwa dokonało zmian w składzie Rady Redakcyjnej, którą stanowią: prof. dr hab. Stanisław Dubisz (przewodniczący, Warszawa), doc. dr Mirosław Dawlewicz (Wilno – Litwa), prof. dr hab. Andrzej Markowski (Warszawa), prof. dr hab. Alicja Nagórko (Berlin – Niemcy), prof. dr Marta Pančikova (Bratysława – Słowacja), prof. dr hab. Józef Porayski-Pomsta (Warszawa), prof. dr hab. Danuta Rytel-Schwarz (Lipsk – Niemcy), prof. dr hab. Teresa Skubalanka (Lublin), prof. dr Olga Šapkina (Moskwa – Rosja), prof. dr hab. Hélène Włodarczyk (Paryż – Francja).

2. Zawartość treściowa pisma

Pod kierownictwem prof. Stanisława Dubisza „Poradnik Językowy” bardzo dobrze dostosował się do nowej rzeczywistości, w której o randze pisma decyduje parametryzacja Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, dokonywana na podstawie tego, czy pismo spełnia określone warunki formalne oraz czy jest odnotowywane w międzynarodowych bazach danych. „Poradnik Językowy” takie warunki spełnia – czasopismo odnotowane jest w bazach: ERIH PLUS, CEEOL, IC Journal Master List, Google Scholar. Ukazuje się dzięki dobrze zorganizowanej pracy redakcji oraz dobrej współpracy z wydawnictwem.

Teksty w „Poradniku Językowym” publikowane są w następujących działach:

  • Jubileusze (2009: 1; 2010: 2; 2012: 1; 2013: 1);
  • Artykuły i rozprawy (2008: 64; 2009: 62; 2010: 65; 2011: 67; 2012: 67; 2013: 75; 2014: 62; 2015: 72);
  • Język polski za granicą (2010:2);
  • Objaśnienia wyrazów i zwrotów (2008: 3; 2009: 7; 2010: 10; 2011: 11; 2012: 10; 2013: 8; 2014: 9; 2015: 9);
  • Słowniki dawne i współczesne (2012: 7; 2013: 8; 2014: 9; 2015: 2);
  • Gramatyki języka polskiego (2014: 6; 2015: 9);
  • Sprawozdania, uwagi, polemiki (2008: 10; 2009: 7; 2010: 10; 2011: 18; 2012: 14; 2013: 9; 2014: 9; 2015: 8);
  • Recenzje (2008: 20; 2009: 17; 2010: 18; 2011: 16; 2012: 18; 2013: 15; 2014: 15; 2015: 13);
  • Słowa i słówka (2008: 2; 2009: 9; 2010: 9; 2011: 7; 2012: 6; 2013: 6; 2014: 8; 2015: 8);
  • Biogramy i wspomnienia (2011: 1; 2012: 2; 2013: 3; 2014: 4);
  • Bibliografia (2008: 1; 2009: 2; 2010: 1; 2011: 1; 2012: 1; 2013: 1; 2014: 1; 2015: 1);
  • Varia (2015: 1).

Z zestawienia powyższego wynika, że zostały wyodrębnione w stosunku do wcześniejszej struktury czasopisma nowe działy: Jubileusze oraz Biogramy i wspomnienia, a także zostały wprowadzone trzy nowe działy: Słowniki dawne i współczesne, Gramatyki języka polskiego, Słowa i słówka. Całość jest uporządkowana i logiczna. Pismo, mimo że objętość poszczególnych zeszytów powiększa się, jest zwarte i uporządkowane. Łącznie w latach 2008–2014 opublikowano w poszczególnych działach następującą liczbę opracowań: Jubileusze – 5; Artykuły i rozprawy – 467; Język polski za granicą – 2; Objaśnienia wyrazów i zwrotów – 67; Słowniki dawne i współczesne – 26; Gramatyki języka polskiego – 15; Sprawozdania, uwagi, polemiki – 86; Recenzje – 122; Słowa i słówka – 55; Biogramy i wspomnienia – 10; Bibliografia – 9, Varia – 1.

Wartością samą w sobie są zeszyty tematyczne. Materiał do nich jest zamawiany u wybitnych specjalistów, dlatego też można oczekiwać, że wartość tych tekstów jest wysoka. Łącznie w latach 2008–2014 zostało opracowanych 29 zeszytów tematycznych*.

„Poradnik Językowy” uczestniczy też w dyskursie dotyczącym miejsca i roli języka polskiego w Polsce i za granicą. Dobitnym tego przykładem jest publikacja wystąpień Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk oraz Towarzystwa Kultury Języka do Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie ochrony polskiego języka naukowego*.

Trzeba też podkreślić jeszcze jedną zasługę Kolegium Redakcyjnego „Poradnika Językowego” kierowanego przez prof. Stanisława Dubisza. Chodzi o pozyskiwanie autorów należących do różnych pokoleń i reprezentujących właściwie wszystkie naukowe polskie ośrodki językoznawcze oraz wiele zagranicznych.